၁၄။ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကုိလက္သပ္ေမြးတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေက်ာမွာဒါဏ္ရာေတြနဲ႔

ကုိလူ။ ။ အင္း လူမွဳအစီအစဥ္ တခုတည္ျငိမ္ဖုိ႔ဆုိတာလည္းဘက္ေပါင္းစုံကၾကည့္ရတာကလား။ ခင္ဗ်ားေနာက္ဆုံးေျပာမယ္ဆုိတဲ့ Post-national Citizenship ဆုိတာေလးဆက္ပါဦး။
ကုိမူ။ ။ ဆက္တာေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ (Nationalism) ကုိအရင္စၾကည့္ရေအာင္။ ေမာ္ဒန္ေခတ္ဦးလူ႔အဖြဲ႔အစည္းပုံစံဟာ ေဒသ၊ ဓေလ့ထုံးတမ္း၊ ဘာသာေရးယုံၾကည္မွဳနဲ႔ ေျမရွင္စံနစ္ရဲ႕အရိပ္ေအာက္မွာရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၈ရာစုအကုန္ပုိင္းေလာက္ ကစျပီး ဥေရာပႏုိင္ငံေတြဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာရွိတဲ့လူမွဳျပႆနာေပါင္းစုံကုိေျဖရွင္း ရင္းပုံစံကြဲလာခဲ့တယ္။ ျမဳိ႕ျပယဥ္ေက်းမွဳစတယ္၊ လူေတြကုန္ေတြ လွဳပ္ရွားစီးဆင္းလာတယ္၊ ဘာသာေရးအစြဲအလမ္းနဲလာတယ္။
ကုိလူ။ ။ ဒီရြာေလးမွာ ေဆြစဥ္မ်ဳိးဆက္ ဓါးမဦးခ် ေနထုိင္လုပ္ကုိင္စားေသာက္သူေတြ၊ ကုိယ့္ေဘးအိမ္မွာမရွိေတာ့ဘူး၊ လူစိမ္းေတြေရာက္လာတယ္။ ဘာသာစကားအရ ယဥ္ေက်းမွဳအရ အစဥ္အလာထုံးဖြဲ႔မွဳတူညီျပီးဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ကြန္ျမဴနတီေတြဟာ မွ်ေျခယုိင္လာတယ္ေပါ့။
ကုိမူ။ ။ ဒီေတာ့ဗ်ာ လူမွဳေပါင္းစည္းေရးကအရင္ထက္ပုိအေရးပါလာတယ္။ ႏုိင္ငံသားေတြၾကားမွာရွိတဲ့ ဆက္ထုံးေတြကုိခုိင္ျမဲေအာင္လုပ္ဖုိ႔လုိလာတယ္။ ႏုိင္ငံနဲ႔ႏုိင္ငံသားသိစိတ္ (National Consciousness) ႏွစ္ခုကိုတျပဳိင္နက္ထဲထူေထာင္ဖုိ႔ စုေပါင္းယဥ္ေက်းမွဳနဲ႔ႏုိင္ငံေရး ကုိယ္ပုိင္အမွတ္သညာ (Collective cultural and political Identity) ကုိခံစားတတ္ဖုိ႔လုိလာတယ္။
ကုိလူ။ ။ အဲဒီခံစားမွဳဟာအစြန္းေရာက္လြန္ကဲလာရင္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ၀င္သြားေရာ လုိ႔ခင္ဗ်ားေျပာခ်င္တာလား။
ကုိမူ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာဆုိတာက ဆင္ျခင္မွဳအေျခခံနဲ႕သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ခံစားမွဳနဲ႔သြားတာကုိး။ ေခတ္မွီလာတဲ့ ေရာေထြးစုေပါင္းလာတဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ယူနီဘာဆယ္စံ အရ ညီမွ်ျပီး စည္းကမ္းဥပေဒတက်ျဖစ္သင့္တယ္ဆုိတဲ႔ အစုအဖြဲ႔ေတြရွိတယ္။ တဘက္မွာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလုိ၊ လြတ္လပ္ေရးလုိ၊ စစ္ပြဲနဲ႔သမုိင္းေတြကုိ အတူျဖတ္သန္းရင္းရလာခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ဂုဏ္ေရာင္ ထြန္းေျပာင္မွဳေပၚ အေျခခံထားတဲ့ စုစည္းမွဳရွိတယ္။ ဒီႏွစ္ခု မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္မိရင္း အကဲဆတ္လာၾကတယ္။
ကိုလူ။ ။ အဲဒီေတာ့
ကုိမူ။ ။ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေတြမွာဒီျခိမ္းေျခာက္မွဳၾကီးလာေတာ့ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကုိ လွမ္းဆြဲေတာ့တာေပါ့။
ကိုလူ။ ။ တည္ျငိမ္မွဳကုိဗန္းျပျပီး အမ်ဳိးသားေရးကုိေရွ႕တန္းတင္လာတာလည္းမရွိႏုိင္ဘူးလား။
ကုိမူ။ ။ ရွိႏုိင္တာပါပဲ။ ရွိေနတာပါပဲ။ သုိ႔ေသာ္က်ေနာ္ေျပာခ်င္တဲ့အပုိင္းက ဖြံ႕ျဖဳိးျပီးျဖစ္ေစ၊ဖြံ႕ျဖဳိးဆဲျဖစ္ေစ၊ မဖံြ႕ျဖဳိးေသးတာပဲျဖစ္ေစ၊ ဒါဏ္ရာတမ်ဳိးမ်ဳိးရထားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာသာ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကုိ အေတြ႔ရမ်ားတယ္ ဆုိတာပါ။ ေဘးဖယ္ထုတ္ခံထားရတဲ့လူနည္းစုေတြဟာ သူတု႔ိအသိမွတ္ျပဳခံရဖုိ႔၊ ျပန္လည္ရုန္းကန္ၾကမွာအမွန္ပဲ။
ကိုလူ။ ။ ဖိေတာ့ရုန္း၊ ရုန္းေတာ့ဖိ၊ ဂ်ာေအးကုိသူ႔ၾကီးေဒၚၾကီးကပါ၀င္ရုိက္တယ္ဆုိပါေတာ့။
ကုိမူ။ ။ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကရွဳိ႕ဖုိ႔လြယ္တယ္။ ျငိမ္းဖုိ႔က်ေတာ့အမ်ားၾကီးခက္ပါတယ္။ မထိမ္းႏုိင္ရင္လူမ်ဳိးေရးသန္႔စင္မွဳနဲ႔ လူမ်ဳိးစုလုိက္မ်ဳိးျဖဳတ္သုတ္သင္မွဳေတြထိပါေရာက္ခဲ့တာေတြမ်က္ျမင္ပဲမလား။
ကိုလူ။ ။ ဒီေထာင္ခ်က္ကထြက္ႏုိင္တဲ့နည္းမ်ား ခင္ဗ်ားဘုတ္အုပ္ေတြထဲမေတြ႔မိဘူးလား။
ကုိမူ။ ။ ဟာဘားမားေျပာတာကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံနည္းလမ္းတက်ျဖစ္တဲ့မ်ဳိးခ်စ္၀ါဒ (Constitutional Patriotism) တဲ့။ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒဆုိတာက Post-conventional Morality ကေနThe Conventional Morality ကုိျပန္သြားတာကုိး၊ သမိုင္းဆုိင္ရာဖြံ႕ျဖဳိးတုိးတက္မွဳကိုေနာက္ျပန္လွည့္တာကုိး၊ ဥပေဒနဲ႔ထိန္းေက်ာင္းရမယ္။ ဒီမုိကေရစီလုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြနဲ႔ပဲတည့္မတ္ရမယ္။ အဲသည္မွာအေရးၾကီးတာက အေျခအေနအရပ္ရပ္နဲ႔ေျပလည္ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမွဳ ရွိေနဖုိ႔လုိတယ္။

KZေက