ျပာေျခြခြက္ ၄။ ဒြန္ကြီဇုတ္စာေရးဆရာ

ဟစ္ပါးစု ဟာေရႏွစ္သတ္ခံရတာျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ ပုိက္သာဂုိရ ဆုိတာသခ်ာၤပညာရွင္ျဖစ္ခ်င္မွလည္းျဖစ္မယ္။ တိက်တဲ့အေထာက္အထားျပႏုိင္တဲ့ဘာစာရြက္စာတမ္းမွမရွိဘူး၊ တေယာက္ေရးတာတေယာက္ဆက္ကုိးကား လာၾကတာပါပဲ။ ရီေနးဆန္းက ပန္းခ်ီဆရာႏွစ္ေယာက္ဆြဲတဲ့ကားေတြအရေျပာရရင္ ထင္ရွားတဲ့ပုိက္သာဂုိရက ႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္။ တေယာက္က ရာဖယ္ (Raphael) ကားထဲက သူက စေကာ္လာ သခ်ာၤဆရာ ၊ ေနာက္တေယာက္ က ရူဘင္ (Rubens) ကားထဲက သက္သတ္လြတ္စားတဲ့ ဘာသာေရးဆရာ။ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ၾကာလာေတာ့လူေတြလည္းဘာကုိအတည္ယူရမလဲခက္လာတယ္။ သခ်ာၤဆရာလား ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္လား။ ဘားကတ္အလုိအရေတာ့ ပုိက္သာဂုိရဆုိတာ တိတိက်က်ေဖာ္ျပရခက္သူတဦး၊ သမုိင္းရဲ႕အလင္းေရာင္ေလးေအာက္ရပ္ေနသူတဦးပဲ။ ပိုက္သာဂုိရ ဟာေ၀၀ါး၀ါးျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ ဟစ္ပါးစုကေကာ ဘယ္သူလဲ။ ပုိက္သာဂုိရဂုိဏ္းသားေတြေရႏွစ္သတ္လုိက္တယ္ဆုိတာကေကာ ပုံၾကီးခ်ဲ႕ထားတဲ့ ခုေခတ္သမုိင္းဆရာေတြ ဖတ္ေကာင္းေအာင္ဇတ္လမ္းဆင္ေရးထားတာေတြမျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား။ ဒါဆုိရင္ ဒီဇတ္လမ္းေပၚမွာအေျခခံထားတဲ့ အယူအဆ၊ အထုိင္ေတြေျပာင္းျပီး စံတခုတည္းကုိင္ျပီး တခုကုိအျခားတခုနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္မေဖာ္ျပႏုိင္ျခင္းဆုိ တာကေကာ။ သမုိင္းမွာထူးဆန္းျပီးရူးႏွမ္းတဲ့အခ်က္တခ်က္ကပုံျပင္ေတြ၊ ဒဏာရီေတြဟာ တကယ့္အခ်က္အလက္ေတြထက္ပုိျပီးထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတာပဲျဖစ္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဒဏာရီေတြမွာက ဇတ္လမ္းဆုိတဲ့ စိတ္၀င္စားေအာင္ အခင္းေတြ အတက္ေတြ အေျဖေတြနဲ႔ ေရးထားတာကုိး။ ဟစ္ပါးစု ဇတ္လမ္းမွာၾကေတာ့ ပုံႏွိပ္အေရးအသားမေပၚခင္မွာကုိပဲစိတ္ကူးထားတဲ့ဇတ္လမ္းတခုပဲ။ ဟစ္ပါးစုဟာ ပုိက္သာဂုိရ ဂုိဏ္းသားေတြရဲ႕လွဳိ႕၀ွက္ခ်က္ကုိေဖာ္ထုတ္လုိက္လုိ႔ ေရႏွစ္သတ္ခံရတယ္ဆုိတာ ဇတ္လမ္းေရးသူက ဆင္ထားတဲ့အကြက္တကြက္ေပါ့။ ေဟဂယ္ေနာက္လုိက္ေတြလုိေပါ့ အယူအဆတခုကိုဆန္႔က်င္ဘက္တခုနဲ႔ေတ့ ေပးလုိက္ရမွသေဘာက်သူေတြ။ ကဲထားေတာ့ ဒီဇတ္လမ္းကုိအမွန္အျဖစ္ယူခဲ့ရင္ေတာင္မွ ခန္းေျပာခ်င္တဲ့ စံတခုျဖင့္ ႏွဳိင္းယွဥ္မေဖာ္ျပႏုိင္ျခင္းနဲ႔ဘယ္လုိသြားဆက္စပ္ရမလဲ။ ဒါဟာ လူတေယာက္ေျပာတဲ့ အယူအဆအသစ္တခုကုိ တျခားလူေတြကနားမလည္လုိ႔ျဖစ္ရတာမဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔လွဳိ႕၀ွက္ခ်က္ကုိေဖာ္ထုတ္လုိ႔ (√2 ဟာ သဘာ၀ကိန္း မဟုတ္တာကုိထိန္ခ်န္ထားတာကိုဆုိလုိသည္) မေက်နပ္ခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပဲ။ ၀ီဘာခေနာ (Wilbur Knorr 1945 – 97, The Evolution of the Euclidean Elements စာအုပ္ေရးသူ) အလုိအရဆုိရင္ ဒီ ဂရိ သခ်ာၤျပႆနာ ဇတ္လမ္း ကေနာက္ပုိင္းက်မွေပၚလာတဲ့ ေမာ္ဒန္ဇတ္လမ္းပဲျဖစ္တယ္။ Iamblichus လုိ နီယုိပလာတုိးနစ္ေတြထက္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀၀ ေနာက္က်ျပီးမွေပၚလာတဲ့ဇတ္လမ္းလုိ႔ဆုိတယ္။ ခေနာ ရဲ႕ေကာက္ခ်က္ကသုံးခုရွိတယ္။ ၁။ ဒီဂရိေခတ္ ၅၀၀ ဘီစီေလာက္က ျပႆနာအတြက္ ဘာအေထာက္အထားမွမရွိဘူး ၂။ အဲဒီအခ်ိန္မွာဒီလုိျပႆနာမ်ဳိးေပၚဖုိ႔ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းအက်ဳိးလည္းမရွိဘူး ၃။ ဒါေနာက္ပုိင္း ၁၉ ရာစုေရာက္လာမွ ထြင္လုိက္တဲ့ဇတ္လမ္းဆုိတာသက္ေသျပႏုိင္တယ္ လုိ႔ဆုိတယ္။ ခေနာ ေျပာတာကေတာ့ရွင္းတယ္။ ပုိက္သာဂုိရ ဂ်ီၾသေမၾတီရဲ႕အ၀န္းအ၀ုိင္းထဲမွာ သူ႔ကုိျပန္ခ်ဲလင့္လုပ္ႏုိင္တဲ့ စံတခုျဖင့္ႏွဳိင္းယွဥ္မေဖာ္ျပႏုိင္ျခင္းဆုိတဲ့ ေဖာ္ထုတ္ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ဳိးမရွိဘူး။ ခေနာ လုိပဲ ဒီဇတ္လမ္းေနာက္ကုိလုိက္ျပီး ယုတၱိမတန္ဘူးလုိ႔ ေဒးဗစ္ေဖာင္လာ ကလည္းသူ႔စာအုပ္တအုပ္မွာေရးခဲ့တယ္။ ေဖာင္လာအလုိအရ ဒီဇတ္လမ္း ဟာ ဂရိေခတ္ေနာက္ ၉ရာစုေလာက္ေနမွေပၚလာတာ။ ဒါေပမယ့္ သူကဘားကတ္နဲ႔တူတာတခုေတာ့ရွိတယ္။ ဒါဆုိ ပုိက္သာဂုိရဆုိတာဘယ္သူလည္းဆုိတာကုိစိတ္၀င္စားတာ။ သူက ပုိက္သာဂုိရဆုိတာဘယ္သူလည္း ဆုိတာကုိဆာေဗးတခုလုပ္ခဲ့တယ္။ လက္ရွိေခတ္ျပဳိင္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ပုိက္သာဂုိရအေပၚသေဘာထားအျမင္ကုိ ေကာက္ခံၾကည့္တာ။ က်ေနာ္လည္း အကူအညီေပးသူေတြရွိလုိ႔ အင္တာနက္ေပၚမွာ စစ္တမ္းေလးတခု ေကာက္ၾကည့္မိတယ္။ လူ ၁၉၀ေလာက္ျပန္ေျဖၾကတယ္။ ၄၀% က သခ်ာၤပညာရွင္လုိ႔အေျဖေပးၾကျပီး ၂၈% ကအေတြးအေခၚပညာရွင္ လုိ႔ဆုိတယ္။ ၁၂% က သခ်ာၤနဲ႔အေတြးအေခၚပညာရွင္လုိ႔ေျဖၾကျပီး က်န္တာေတြကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးဆုိၾကတယ္။ ေဖာင္လာရဲ႕ဆာေဗးဟာရုတ္တရက္ၾကည့္ရင္ ေတာ့ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္ပဲ။ ဒါေပမဲ့တခုေတာ့ေျပာႏုိင္တာေပါ့။ သက္ေသျပခ်က္နဲ႔ ယုံၾကည္မွဳၾကားမွာ မဆုံးႏုိင္တဲ့ကြာဟခ်က္တခုရွိေနတယ္ဆုိတာပဲ။

ျပာေျခြခြက္ ၄။ ဒြန္ကြီဇုတ္စာေရးဆရာ

က်ေနာ္ဟာ √2 သက္ေသျပခ်က္နဲ႔မဆုိင္တဲ့ ခန္းရဲ႕ကုိယ္ပုိင္ေရွ႕ေနာက္မဆီေလွ်ာ္မွဳကိုေျပာခဲ့ျပီးပါျပီ။ တကယ္သာ အားလုံးဟာစံတခုထဲမွာ တခုနဲ႔တခု ႏွဳိင္းယွဥ္ထပ္ဟပ္မေဖာ္ျပႏုိင္ဘူးဆုိရင္ အားလုံးကုိ လက္ရွိဆုိတဲ့ရွဳေထာင့္တခုထဲက ပဲခ်ဥ္းကပ္ရေတာ့မွာပါ။ သမုိင္းဆုိတာမရွိေတာ့ဘူး။ သမုိင္းဆုိတာ ခုေခတ္အျမင္နဲ႔ျပန္ဖြင့္ဆုိထားတဲ့ Whiggish History ေတြခ်ည္းပဲျဖစ္ေတာ့မယ္။ အားလုံးဟာ ခုပဲ ပစၥဳပၸန္ပဲ။ အမွန္တရားဆုိတာမရွိေတာ့ဘူး။ ခုခ်ိန္မွာမွန္တယ္ဆုိတာပဲရွိေတာ့မယ္။ အေျခအေနတခုမွာမွန္ေနတာပဲ။ ႏွဳိင္းရအမွန္ဆုိတာပဲရွိေတာ့မွာပါ။ ဒီေတာ့ ငါထင္တဲ့အမွန္က မင္းထင္တဲ့အမွန္ထက္ပုိေကာင္းမေကာင္းဆုိ တာပဲေျပာရမလုိျဖစ္လာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ့္ကုိကုိယ္လက္ခံထားတဲ့ အထုိင္ကုိေက်ာ္ျပီး ျမင္ၾကည့္လုိ႔မရေတာ့ဘူး။ ပုိဆုိးတာတခုက က်ေနာ္တုိ႔႔ သမုိင္းဆုိင္ရာႏွဳိင္းရ၀ါဒ (Historical Relativism) ကုိလက္ခံလုိက္ရင္ (မွတ္ခ်က္။ အမွန္တရားဟာ ကာလအပုိင္းအျခားေပၚမူတည္ျပီးေျပာင္းေနတယ္ဆုိတဲ့ အယူ၀ါဒကုိဆုိလုိသည္။ အဂၤလိပ္ကျမန္မာကုိကြ်န္ျပဳမွာေပါ့ အဲဒီအခ်ိန္ကဒီလုိလုပ္တာမွန္တာပဲ။ ငါသာ ဟစ္တလာဆုိလည္းဒီထက္ဆုိးရင္ေတာင္ဆုိးမွာ ဆုိတဲ့ အျမင္မ်ဳိးကုိဆုိလုိသည္။) လူတုိင္းကုိယ့္အမွန္တရား နဲ႔ကုိယ္ရွိတာပဲဆုိတဲ့အယူအဆအထိဆက္ေရာက္သြားႏုိင္တာပါပဲ။ (မွတ္ခ်က္။ ေဆာရီးကုိယ့္လူ။ ဘာမွလာေျပာမေနနဲ႔။ ငါ့မွာငါ့အမွန္တရားနဲ႔ငါ ဆုိတာမ်ဳိး)။ တကယ္ေတာ့ ခန္းဟာ သမုိင္းဆုိင္ရာႏွဳိင္းရ အယူအဆကုိသေဘာက်လက္ခံထားသူပါ။ သူ႔စာအုပ္မွာေရးထားတာတခုက သူ႔ေ၀ဖန္သူေတြဟာ မတူတဲ့ ခန္း(၁) နဲ႔ ခန္း(၂) ကုိေရးေနၾကတယ္ဆုိတာပဲ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ခန္း၂ေယာက္ရွိတယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ လက္မခံပါဘူး။ ခန္းဟာ သိပၸံနည္းပညာေတာ္လွန္ေရးမ်ား၏တည္ေဆာက္ပုံ (The structure of scientific revolutions) ကုိ ၁၉၆၂ မွာေရးခဲ့တယ္။ ေနာက္တခါ ဒီနာမည္ကုိပဲသုံးျပီးေနာက္ထပ္စာအုပ္တအုပ္ထပ္ ေရးျပန္တယ္။ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္ကုိနာမည္တခုထဲေပးတာဟာ တုိက္ဆုိင္မွဳေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ တအုပ္မွာရွိတဲ့ အျမင္ေတြ တခ်ဳိ႕စာသားေတြဟာ ေနာက္တအုပ္မွာလည္း ထပ္တူပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဓိကေက်ာရုိးကုိေတာ့ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ေျပာင္းထားတယ္။ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြေရးတာကေတာ့ (ေလာေလာဆယ္အဲဒီစာအုပ္ရိွမေနလုိ႔ ေသခ်ာေအာင္ျပန္မၾကည့္ႏုိင္ဘူး) ခန္း(၂) ဟာ သူ႔နာမည္တူတခုက (ခန္း ၁ ကုိဆုိလုိတယ္) တင္ျပခဲ့တဲ့ အဓိကက်တဲ့အယူအဆေတြကိုျပန္ေခ်ဖ်က္ဖုိ႔ၾကဳိးစာထားတာလုိ႔ဆုိတယ္။ က်ေနာ့္အျမင္မွာေတာ့ ခန္းႏွစ္ေယာက္ စာအုပ္နာမည္တူႏွစ္အုပ္ ဆုိတာဟာ သူ႔ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီကုိ ေရွ႕ေနာက္ညီေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဖတ္ဖုိ႔မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ခန္းအတြက္ကေတာ့ ဒီအျဖစ္ဟာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္အျမင္ျခင္းယွဥ္ထပ္မၾကည့္ႏုိင္တဲ့သူႏွစ္ဦးဟာ စကားေျပာလုိ႔မရႏုိင္ဘူး ဆုိတဲ့ သူ႔ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီ ကုိပံ့ပုိးေနတယ္။ သူ႔ေရးထားတာက မတူတဲ့ကမာၻႏွစ္ခုက လူေတြ အျမင္ျခင္းမနီးစပ္ သူေတြဟာ တစိတ္တပုိင္း သုိ႔ မျပည့္၀တဲ့ ဆက္ဆံေရးတခုကုိပဲထူေထာင္ႏုိင္မယ္ဆုိတယ္။ က်ေနာ့္အျမင္မွာေတာ့ ခန္း (၁)ဟာ ခင္ဗ်ားေ၀ဖန္ႏုိင္တဲ့ ခန္းျဖစ္တယ္။ ခန္း(၂) ကုိေတာ့မေ၀ဖန္ႏုိင္ဘူးဆုိတာမ်ဳိး လုပ္ထားတာပဲ။ ေတြးေခၚရွင္ ေဒးဗစ္ဆင္ ကေတာ့ Conceptual Relativism ဟာ ပုံမွန္မဟုတ္ဘူးတဲ့။ ပထမေတာ့ ထူးျခားဆန္းၾကယ္ ေတြ႔ရွိခ်က္လုိျဖစ္ေနေပမယ့္ ေနာက္ေတာ့ လမ္းေပၚကသာမန္လူတေယာက္ထက္ ဘာမွမပုိဘူးဆုိတယ္။ စာေၾကာင္းတေၾကာင္းရဲ႕အမွန္တရားဟာ (အျခားအရာေတြအားလုံးၾကားမွာပဲ) သူ႔ကုိေဖာ္ျပတဲ့ဘာသာစကားေပၚမွာမူတည္တယ္ဆုိတယ္။ ခန္းရဲ႕ဒီမွတ္ခ်က္ဟာ က်ေနာ့္ကုိ လူး၀စ္ ဘုိဂဲ ရဲ႕ ၀ထၳဳတုိတပုဒ္ကုိသတိရေစတယ္။ ပီးယားမင္နား၊ ဒြန္ကီြဇုတ္ကုိေရးခဲ့သူ ဆုိတဲ့၀ထၳဳတုိ။ အဲဒီထဲမွာ မင္နားဆုိတဲ့ ဇတ္ေကာင္ဟာ ဒြန္ကီြဇုတ္ကုိျပန္ေရးတယ္။ (မွတ္ခ်က္။ ဒြန္ကီြဇုတ္မူရင္းကုိ စပိန္စာေရးဆရာ Miguel de Cervantes ကေရးခဲ့တယ္။ ေခတ္သစ္ အေနာက္တုိင္းစာေပအတြက္အဦးအဖ်ားထဲက အေကာင္းဆုံး ဖန္တီးမွဳေတြထဲကတခု အျဖစ္မွတ္တမ္း၀င္တယ္)။ မင္နားဟာ ဒြန္ကီြဇုတ္ေနာက္တေယာက္ကုိဖန္တီးဖုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ ဒြန္ကီြဇုတ္ကုိပဲျပန္ေရးခ်င္တာ။ မူရင္းကုိကူးခ်ဖုိ႔လည္းမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူကမူရင္းဒြန္ကြီဇုတ္ကုိၾကဳိက္လြန္းေတာ့ တခ်ဳိ႕စာပုိဒ္ေတြစာေၾကာင္းေတြဟာ မူရင္းစာအုပ္ထဲက အတုိင္းထပ္တူထပ္မွ်တူခ်င္ေတာ့တူသြားလိမ့္မယ္။ သမုိင္းဆုိတာဘာလဲ။ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္ေတြကုိစုစည္းထားတာလား။ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို တဦးတေယာက္ကသူ႔အျမင္နဲ႔သူလက္ခံမွတ္မိေနတာလား။ ေဘာဂဲ က၀ထၳဳ ႏွစ္ပုဒ္မွာကြက္တိတူေနတဲ့ စာပုိဒ္တခုကုိယွဥ္ျပခဲ့တယ္။ Cervantes ေရးထားတာက “…အမွန္တရား၊ သူ႕မိခင္ဟာသမုိင္း၊ အခ်ိန္ကာလရဲ႕ရန္သူ၊ အတိတ္ကာလရဲ႕မ်က္ျမင္သက္ေသ၊ ပစၥဳပၸဳန္ရဲ႕စံျပသုခမိန္၊ အနာဂတ္ရဲ႕ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ…..” မင္နား လည္းဒီအတုိင္းတလုံးမက်န္ကြက္တိ တူေအာင္ေရးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ မင္နား ဆုိလုိခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္ဟာ မူရင္းနဲ႔လုံးလုံးကြဲသြားခဲ့တယ္။ ၀ီလွ်ံဂ်ိမ္းနဲ႔ေခတ္ျပဳိင္ျဖစ္တဲ့ ဇတ္ေကာင္မင္နား အတြက္ေတာ့ သမုိင္းဆုိတာ တကယ့္အစစ္အမွန္တရားကုိစုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔မဟုတ္ဘူး။ တကယ့္အစစ္အမွန္ရဲ႕မူလဘူတပဲ။ သမုိင္းဆုိင္ရာ အမွန္တရားဆုိတာ သူ႔အတြက္ေတာ့ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ဆုိတာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔က်ေနာ္တုိ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်လုိက္ၾကတာပဲ။ ကဲဒီကေနက်ေနာ္တုိ႔ဘာေတြျငင္းခုံစရာေတြရွိေနသလဲ။ စကားလုံးတုိင္းဟာမဆုံးႏုိင္ေအာင္အနက္ျပန္ေန ၾကတာလား။ စာဖတ္သူတုိင္းဟာသူတုိ႔ဖတ္တဲ့စာအုပ္ေတြတုိင္းကုိျပန္ေရးေနၾကတာလား။ သမုိင္းဟာသမုိင္းရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ကုိေျပာင္းလဲေစသလား။ ေဘာဂဲဟာ ဒီဇတ္လမ္းထဲဘယ္လုိဆက္စပ္ေနသလဲ။ ေဘာဂဲဟာသူ႔ကုိယ္သူ မင္နား ေနရာမွာ၀င္ၾကည့္သလား၊ Cervantes ေနရာမွာၾကည့္သလား၊ ႏွစ္ေယာက္စလုံးနဲ႔တူသလား၊ တေယာက္မွမဟုတ္ဘူးလား။ (မွတ္ခ်က္။ ေဘာဂဲဟာအာဂ်င္တုိင္း၊ လက္တင္အေမရိကရဲ႕အေကာင္းဆုံးစာေရးဆရာအျဖစ္ေ၀ဖန္သူတခ်ဳိ႕က သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ သူဟာ ထူးခြ်န္ထင္ရွားေပမယ့္ ႏုိဘယ္မရခဲ့ဘူး။ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္သူျဖစ္ေပမယ့္ ပီႏုိးေရွး ရဲ႕ ဂုဏ္ျပဳမွဳတခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ ဆီြဒင္ႏုိဘယ္ေကာ္မတီကပလွပ္ခဲ့တယ္လုိ႔လဲေျပာၾကတယ္။ ဆရာျမဘာသာျပန္ခဲ့တဲ့ မရဏအိမ္မက္တခုရဲ႕မွတ္တမ္း ကုိေရးတဲ့ဂါစီယာမားကြစ္ရဲ႕ ပဥၥလက္သရုပ္မွန္၀ါဒကုိမ်ဳိးေစ့ခ်ေပးသူ လုိ႔လဲဆုိတယ္။ ေဘာဂဲဟာ သူ႔၀ထၳဳတပုဒ္မွာ သူ႔ဇတ္ေကာင္ ေမနားဟာ ဒြန္ကီြဇုတ္ကုိျပန္ေရးတယ္။ တခ်ဳိ႕စာပုိဒ္ေတြဟာ မူရင္းဒြန္ကီြဇုတ္ေရးသူ Cervantes နဲ႕ထပ္တူထပ္မွ်တူခဲ့ေပမယ့္ ေဘာဂဲဇတ္ေကာင္ေမနား ဟာ သမုိင္းဆုိင္ရာအမွန္တရားကုိလက္ခံသူ၊ သမုိင္းဟာ လူမွဳဘ၀နဲ႔ဆက္စပ္ တည္ေဆာက္ထား (socially constructed) တာသာ ျဖစ္တယ္။ အခ်ိန္ကာလအပုိင္းအျခားကုိမူတည္ျပီးလက္ခံရမယ္။ သမုိင္းဆုိတာ ဓမၼဒိ႒ာန္က်က် မွန္ကန္မွဳရွိတယ္လုိ႔ Cervantes လုိလက္ခံမထားတဲ့အတြက္ ကြက္တိတူေနတဲ့ စာေၾကာင္းေတြမွာ အဓိပၸါယ္ကြဲသြားရတယ္လုိ႔ဆုိလုိ တာျဖစ္တယ္။) ေဘာဂဲဟာ ၁၉၄၁ ကထြက္တဲ့ Citizen Kane ဆုိတဲ့ရုပ္ရွင္ကားကုိလည္းေ၀ဖန္ခ်က္ေရးခဲ့တယ္။ ကားဟာအေတာ့္ကုိစိတၳဇဆန္ျပီးေ၀၀ါးလြန္းတယ္။ ဇတ္ကားထဲမွာပါတဲ့ အခန္းတခုခ်င္းစီဟာလည္း အဆက္အစပ္မဲ့ေနတယ္။ ေနာက္ကြယ္မွာ အဲဒီအဆက္အစပ္မဲ့မွဳေတြအတြက္ ၀ွက္ထားတဲ့ ဘာလွဳိ႕၀ွက္ခ်က္မွမရွိဘူး။ ဇတ္လမ္းမွာတစုံတရာ (အဓိပၸါယ္) ရဲ႕စုစည္းညီညြတ္မွဳသေဘာမရွိဘူး။ ေဘာဂဲက ကိန္းဆုိတဲ့ဇတ္ေကာင္ဟာအတုဖန္တီးမွဳတခုမွ်သာျဖစ္ျပီးမ်က္ျမင္ပုံရိပ္ေတြရဲ႕မေရရာ အစီအစဥ္က်နမွဳမရွိတာသာျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ သူေျပာခဲ့တာက ဗဟုိခ်က္မရွိတဲ့၀ကၤပါေလာက္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတာဘာမွမရွိဘူးတဲ့။ အေျဖမရွိတဲ့ဆန္းၾကယ္ျဖစ္ရပ္၊ က်ဴးလြန္သူမရွိတဲ့လူသတ္မွဳ၊ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့လဲ။ ဘာေတြတကယ္တန္းျဖစ္ေနတာလဲ။ အေျဖမရွိဘူး။ က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ကေပးတဲ့ ေျခာက္အိပ္မက္ပဲ။ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မွဳပဲ။ ဘာထရန္ရပ္ဆဲလည္း၁၉၅၄ မွာစာအုပ္တအုပ္ေရးခဲ့တယ္။ Nightmares of Eminent Persons ထူးခြ်န္သူမ်ား၏ေျခာက္အိပ္မက္ ဆိုတာ။ အဲဒီထဲမွာ အိပ္မက္ဆုိးေတြအမ်ားၾကီးရွိတယ္၊ သခ်ာၤဆရာရဲ႕အိပ္မက္ဆုိး၊ စတာလင္ရဲ႕အိပ္မက္ဆုိး၊ စိတ္သရုပ္ခြဲဆရာ၀န္ရဲ႕အိပ္မက္ဆုိး၊ အားလုံးထဲမွာ ေဒါက္တာ ေဘာင္ဒလာရဲ႕အိပ္မက္က်ေတာ့ ျဖစ္တည္မွဳပဓါန၀ါဒီရဲ႕အိပ္မက္ဆုိးလုိ႔ဆုိတယ္။ အိပ္မက္ကႏုိးေတာ့ သူထေအာ္တယ္။ ငါမရွိဘူး၊ ငါမရွိဘူးလုိ႔။ အဲဒီမွာ ပုိးရဲ႕ကဗ်ာတပုဒ္ထဲက ငွက္ဆုိးက မာလာေမ ရဲ႕အသံနဲ႔ မင္းရွိတယ္ မင္းရွိတယ္ မရွိတာ မင္းအေတြးအေခၚပဲလုိ႔ေျပာသတဲ့။ ရပ္ဆဲ ေခတ္ကေစာေတာ့ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္သမားရဲ႕ အိပ္မက္ဆုိးဆုိတာမ်ဳိးဘယ္ေရးခဲ့မလဲ။ ေရးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္သမားက အခန္းတခုမွာထုိင္ေနတယ္။ အသံတသံထြက္လာတယ္။ အမွန္တရားဆုိတာရွိတယ္။ အစစ္အမွန္ဆုိတာ တကယ္ရွိတယ္။ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္သမားကျပန္ေအာ္တယ္ မရွိဘူး၊ ဒါေတြတကယ္မရွိဘူး။ အသံကျပန္ေျပာတယ္။ ဒါေတြတကယ္ရွိတယ္၊ မင္းမယုံရင္ ျပဴတင္းေပါက္ဖြင့္ျပီးေအာက္ကုိခုန္ခ်လုိက္။ ခုငါတုိ႔ ၃၉ ထပ္မွာ။ ဒါဟာ က်ေနာ့္ကုိ Through the Looking-glass ထဲကအဲလစ္ရဲ႕ Humpty Dumpty (ထင္ရွားတဲ့ကေလး ကဗ်ာသီခ်င္းထဲက ကာတြန္းဇတ္ေကာင္, ဘဲဥပုံ) ကုိေမးတဲ့ေမးခြန္းကုိအမွတ္ရေစတယ္။ ခမ္းနားၾကီးက်ယ္မွဳဆုိတာ ရွင္ ဘာကိုဆုိလုိခ်င္တာလည္း က်မနားမလည္ဘူး။ ေမာင္ဘဲဥေလးကသေရာ္ေလွာင္ေျပာင္ျပဳံးတယ္။ မင္းဘယ္သိမလဲ။ ငါမေျပာမခ်င္းဘယ္သိမလဲ။ မင္းအတြက္ ေက်ေက်နပ္နပ္အေလွ်ာ့ေပးစရာ အျငင္းအခုန္တခုရွိတယ္လုိ႔ဆုိလုိတာ။ ခမ္းနားၾကီးက်ယ္မွဳဆုိတာ ေက်ေက်နပ္နပ္အေလွ်ာ့ေပးစရာ အျငင္းအခုန္ ဆုိတဲ့အဓိပၸါယ္မွမဟုတ္တာလုိ႔ အဲလစ္ကျပန္ေျပာတယ္။ ငါစကားလုံးတလုံးကုိသုံးရင္ အဲဒီစကားလုံးဟာ ငါထြက္ေစခ်င္တဲ့အဓိပၸါယ္ပဲထြက္တယ္၊ ဒီထက္တစက္မွ မပုိမလုိဘူးလုိ႔ ေမာင္ဘဲဥေလးက ခပ္ထန္ထန္ျပန္ေျပာလုိက္တယ္။ ဒါဆုိရွင္ကစကားလုံးေတြကုိအဓိပၸါယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးထြက္ေစတယ္လား လုိ႔အဲလစ္ေလးကေမးတယ္။ ေမးခြန္းက ဘာကုိပုိင္ႏုိင္ဖုိ႔လုိမလဲ၊ ဒါအခ်ဳပ္ပဲလုိ႔ ေမာင္ဘဲဥကျပန္ေျပာတယ္။ ဒီမွာေမးစရာေမးခြန္းက ခန္းရဲ႕ဖေလာ္ေဆာ္ဖီဟာ အမွန္တရားကုိေသးသိမ္ေအာင္လုပ္ေနတာလား။ သမုိင္းဆုိတာကို အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးတခုျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတာလား။ (လမ္းဆုံးရင္ရြာေတြ႕ေကာင္းေတြ႕ႏုိင္ပါမယ္၊ အခ်ိန္ေလးနဲနဲေပးႏုိင္ရင္ဆက္ဖတ္ၾကည့္ပါဦးလား) KZေက